تحول مفهوم ژئوپولیتیک در روند جهانی شدن ( مطالعه موردی خلیج فارس)

چکیده پایان نامه : این پژوهش در پنج فصل تدوین گردیده است. عنوان این پژوهش تحول مفهوم ژئوپولیتیک در روند جهانی شدن در منطقه خلیج فارس میباشد.در فصل اول به چارچوب پژوهش و معرفی این مرقومه پرداخته شده است. و متغیر ها که عبارت اند از جهانی شدن به عنوان متغیر مستقل و ژئوپولیتیک خلیج فارس متغیر وابسته قرار گرفته است . در فصل دوم چهار چوب نظری و مدل تحلیلی ارائه شده است و نگاه این پژوهش را به صورت مشخص نشان داده .به عبارت دیگر دیدگاه های مورد استفاده در این پژوهش در باب جهانی شدن (شامل نگاه عادل عبدالحمید علی، کاستلر، گیدنز، ایمانوئل والراشتاین، سائورین و ...) و ژئوپولیتیک (شامل تعاریف کلاوس هاس هوفر، مکیندر، ماهان، دکتر پیروز مجتهد زاده ،کیلین و ...) مشخص گردیده است. در فصل سوم بحث بر تعریف کامل و ابعاد و ریشه جهانی شدن استوار است. مبنانی این پدیدار در طول تاریخ ، روند شکل گیری سه مرحله ای آن و بررسی عوامل و دلایل جهانی شدن و حرکت جهان به سمت و سوی جهانی گرایی آورده شده است. در این فصل جهانی شدن از منظر اقتصاد ، سیاست ،بعد فرهنگی و آثار مثبت و منفی جهانی شدن به صورت اجمالی بررسی گردیده است. در فصل چهارم مستقیما به ژئوپولیتیک حاکم بر خلیج فارس پرداخته شده است. ابعاد اهمیت استراتژیکی و ژئواستراتژیکی خلیج فارس در طول تاریخ تا زمان کنونی بررسی شده است. حضور قدرت های بزرگ در این منطقه از پرتغالی گرفته تا هلندی ها و از دوران سلطه بریتانیا تا حضور ناو های ایالات متحده در خلیج فارس مورد مطالعه قرار داده شده . در این فصل شاهد بررسی ذخایر و اهمیت این ذخایر برای کشور های صنعتی نیز هستیم. و در نهایت به ژئوپولیتیک حاکم خلیج فارس پرداخته خواهد شد. در فصل پنجم که بخش نتیجه گیری است عوامل و موانع حرکت به سمت جهانی شدن در خلیج فارس بررسی گردیده است و با استفاده از تعاریف عادل عبد الحمید علی از جهانی شدن به خصوص در مورد سیاست نشان داده میشود که حوزه ی خلیج فارس از قافله جهانی شدن دور مانده و قدرت های بزرگ و حکومت های سنتی منطقه مانع از رسیدن به رشد سیاسی در این منطقه شده اند. عدم توسعه سیاسی در منطقه ، حضور نیروهای نظامی در این حوزه ، مسابقه تسلیحاتی میان ایران ، عربستان سعودی، و ایالات متحده و متحدانش عاملی برای جلوگیری از رشد جهانی شدن در این حوزه به حساب می آید و چشم اندازی که در فصل پنجم بدان رسیده شده این است که جهانی شدن در خلیج فارس با روندی کند پیش می رود و در نتیجه ژئوپولیتیک که در فرایند جهانی شدن از حالت کلاسیک خود خارج شده و بر مبنای فضا_منطقه تعریف میگردد ؛ برخلاف این امر در خلیج فارس ژئوپولیتیک تعریف کلاسیک خود را حفظ کرده است.